සමහරු මිය යන්නේ වසබී....

මිනිස්සු වස බොන්නේ මැරෙන්න හිතාගෙන. මැරෙන්න හදන්නේ මොකක් හරි ප්‍රශ්නයක් නිසා.සිය දිවි නසාගැනීමත් සියදිවි නසාගැනිමට උත්සහ කිරීමත් මානසික රෝගයක්.ඒ කියන්නේ ලෙඩක්, ඒ කියන්නේ බෙහෙත් කරන්න පුළුවන්. බෙහෙත් කරලා උපදේශන සේවයට යොමු කරලා සිය දීවි නසාගැනීමට සිතීම උත්සහ කිරීම හොඳ කරන්න පුළුවන්.

සමහරු මැරෙන්න හදන්නේ කවුරුත් එපා කියලා.හැබැයි ඒ අය මැරෙන්න කලින් ලියුමකුත් ලියනවා ආදරණීය....... වෙතයි කියලා.

මිනිස්සු මැරෙන්න විවිධ ක්‍රම හොයාගන්නවා, ගඟට පනිනවා කෝච්චියට බෙල්ල තියනවා එල්ලෙනවා හැබැයි මේ කට්ටිය ඔක්කොම එකේ වාට්ටුව ගාවින් නතර වෙනවා.එකේ වාට්ටුව කියන්නේ ශල්‍ය වාට්ටුව.
අමහරු වස විස බීලා මැරෙන්න උත්සහ කරනවා, එයාලා තව ටිකක් උඩහට ඇවිත්  දහය වාට්ටුවට එනවා. අද කතාව වස බීම හා සියදිවි නසා ගැනීමට උත්සහ කිරීම ගැන.

මිනිස්සු මැරෙන්න හිතාගෙන බොන සමහර දේවල් ඇහුවම හිනා යනවා මුන් මෙච්චර මෝඩද කියලා (හික්ස් එහෙම හිනාවෙන්න හොඳ නෑනේ )
වස බීල වාට්ටුවට ගෙනාවම ඒ ඒ වස හෝ බීපු වර්ගය අනුව කරන ප්‍රතිකාරය වෙනස්, නමුත් මේ හැම එකටම පොදු අංග කීපයක් තියනවා.වස බීපු වෙලාව අනුව බෙහෙත් කිරීම වෙනස් වෙනවා.හොඳට සිහිය තියනවා නම්  සබන් වගේ දියරයක් බොන්න දීලා වමනය කරවනවා, නැත්නම් එන් ජී බටයක් දාලා බීපු ද්‍රව්‍ය අවශෝෂණයට කලින් අයින් කරනවා (NG suction). ඊට පස්සේ සක්‍රීය කාබන් (Activated charcoal ) බොන්න දෙනවා එතකොට ඒකට විශ අංශු අධිශෝෂණය වෙනවා.

කතාව ඕක නෙවෙයි.

එක දවසක ආවා අවුරුදු 18 ක කොල්ලෙක්. කොණ්ඩෙ එහෙම අමුතු විදිහට කපලා, මෝස්තර කාරයෙක් වගෙයි බැලූ බැල්මට.මොනවද බීලා තියෙන්නේ. හාපික්. ඔව් ඔව් අර රොජර් සෙනෙවිරත්න ටීවී එකේ ගෙවල් ගානේ ගිහින් ටොයිලට් හෝදන්න කියලා ඇඩ්වටයිස් කරන්නේ හාපික්, ඒවා තමයි. මේ කොල්ලා ළඟදි කෙල්ලෙක් එක්ක යාළු වෙලා, මේකට අම්මා අකමැති වෙලා. අම්මව බය කරන්න මැරෙන්න තමයි හාපික් බීලා තියෙන්නේ.
දැන් අර යාළුවෙච්ච කෙල්ල හින්දි පිචර් එකක වගේ කඩාගෙන බිඳගෙන  අඬාගෙන හොටු පෙරාගෙන කොල්ල බලන්න දුවගෙන එයි කියලානේ හිතන්නේ? ඇවිත් උකුලේ ඔළුව තියාගත්තම කොල්ල අන්තිම වචන ටික කියලා මැරෙයි කියලානේ හිතන්නේ. ....... තමයි. අර අහිංසක අම්ම තමයි බත් එකත්  අරගෙන පුතංඩියා බලන්න එන්නේ.හාපික් බිව්වට මැරෙන්නේ නෑ සාමාන්‍යයෙන්. (බඩේ පණුවො නම් මැරුනද දන්නේ නෑ  ) ඉතින් මේ කොල්ලව අපි මනෝවෛද්‍ය ප්‍රතිකාර වලටත් යොමු කරලා යහතින් ගෙදර යැව්වා.ඒකාටම ලැජ්ජයි අන්තිමට කරපු දේ ගැන

දෙවැනි කතාව,

මේක වුනේ රෑ 11ට විතර. ඇමතුමක් ආවා. ගිහින් බලනකොට අවුරුදු 16 ක කොල්ලෙක්. ඉස්කෝලෙ යන කොල්ලේක් ගෑනු ළමයෙක්ගේ සම්බන්ධයකට ගෙදරින් විරුද්ද වුනා කියලා පැනඩෝල් (පැරසිටමොල් ) බීලා. මේක නම් සෙල්ලමක් නෙවෙයි. පැනඩෝල් යම්කිසි ප්‍රමානයකට වඩා බීම මාරාන්තිකයි. ඊට අඩුවෙන් බිව්වම අක්මාවට හොඳටම හානිකරයි.එතකොට ටික ටික ලෙඩ වෙවී මැරෙන්නේ විඳවලා. ( මේ ප්‍රමාන කියන්නේ නැත්තේ හිතාමතාමයි ) මේ කොල්ල අවිත් තිබුනේ අම්මයි තාත්තයි අක්කයි එක්ක. අම්මයි තාත්තයි හොඳවයින් කොල්ලට අමතනවා.මනෝ උපදේශනය උපරිමයට දෙනවා. අක්ක අඬනවා, මල්ලිට බනින්න එපා කියනවා. අක්ක විතරයි කිව්වේ අනේ ඩොක්ටර් මල්ලිව බේරලා දෙන්න කියලා. අවශ්‍ය ප්‍රතිකාරය කළා, සෙල්ලමට පොඩි දේටත් පැනඩෝල් බීලා ආවම පන බේරලා හෙන්න දෙන බෙහෙත් ටිකට ආණ්ඩුව ලක්ෂ ගනනක් වියදම් කරනවා කියලා මේ බොන අයට අපි යනකොට මතක් කරලා දෙනවා.අන්තිමට බලාගෙන ඉන්න බැරි තැන මේ කොල්ලගේ තාත්තට මම කිව්වා දැන් බැන්නා ඇති අපිට බෙහෙත් කරන්න දීලා යන්න කියලා. වස බොනකම් හදාගන්න බැරි උන එකාව මහ රෑ  බීලා ආවම හදන්න හදනවා. කොහොමත් මේ කොල්ල දවස් ගනනක් වාට්ටුවේ හිටියා, හැමදවසකම වගේ බලන්න ආවේ අක්කා විතරයි. ටිකට් කපලා යනකොටත් අක්කා තමයි මල්ලිව එක්කගෙන ගියේ. ඉතින් කොල්ල වස බොන්න ඇත්තේ ඇයි කියලා අමුතුවෙන් කියන්න ඕනේ නෑනේ. දෙමව්පියෝ දරුවන් ගැන මීට වඩා උනන්දුවෙන්න ඕනේ කියල මට හිතුනේ.

සංසාරෙන් අපි සමුගන්නාදා ඒ ගමනත් අපි එකට යමු (ඉස්පිරිතාලෙට අපි එකට යමූ )

 පේමයෙන් මන රංජිත වූ නන්දිත වූ අවුරුදු 16ක ඉස්කෝලෙ යන ජුලියට් කෙනෙක් හා ඉස්කෝලෙ ගිහින් ඉවරවෙලා රස්සාවකුත් කරන 18ක රෝමියෝ කෙනෙකුයි, ගෙවල් වලින් අකමැති කියලා, පෙම් ලොව බාධක හින්ඳා මතු සංසාරේ උපදීවා අප මතු අත්  භවයක මිනිස් හඬින් තොර පාළු දූපතේ කියලා කොල්ලා මල්ලිගේ පෙනිසිලින් ටික බීලා (මල්ලි රුමටික උනට පෙනිසිලින් බොන කෙනෙක් ) කෙල්ල පිරිටන් 10ක්  බීලා මැරෙන්න හිතාගෙන. දෙන්න ගැහැනු හා පිරිමි වාට්ටු දෙකට වෙන වෙනම ගෙනත් දැම්මා.ප්‍රතිකාර ටික කෙරුනා. ඉතින් දෙපාර්ශවයේ නෑදෑයෝ නැකැත් එහෙම වාට්ටුවේදීම මාරු කරගන්න ඇති කියලා මට හිතුනා. දෙගොල්ලෝ මංගල කටයුතු ඔක්කොම වාට්ටුවේදීම කතා බහ කර ගන්න ඇති. :D

මේ කියන දේවල් නිකම් විහිළු වගේ කිව්වට මේ ලෙඩ්ඩු ඉස්සරහ බොහෝම සීරියස්, මොකද කියල කියනවා නම් සියදිවි නසාගැනීම හෝ උත්සහ කිරීම මානසික රෝගයක්. රෝගයකට හිනාවෙන්න හොඳ නෑ.ඒකට බෙහෙත් කරන්න ඕනේ.මානසික වෛද්‍ය සායනයටත් යොමු කරවලා මේ පිරිඅ ගෙදර යැව්වම ආපහු මෙහෙම දෙයක් නොකරගනී කියල පොඩි හරි විශ්වාසයක් අපිට තියනවා.

ගමන

තවත් දවසක්, දහය වාට්ටුවේ කලබලකාරී උදෑසනක්.අවුරුදු තිස් ගානක එක් දරු මවක් බොහොම කළබලයෙන් ට්‍රොලියක පටවාගෙන ඇවිත් වාට්ටුවට ඇතුලත් කළා. කලින් මීමැස්මොරය ( Epilepsy) රෝගයට බෙහෙත් ගත්ත කෙනෙක්, බෙහෙත් නවත්තලා අවුරුදු දහයක් විතර , ෆිට් එක්ක ඇවිත් නෑ අවුරුදු දහයකටම, ආපහු එදා පාන්දර ෆිට් එකක් ඇවිත්.

කොහොම හරි ලෙඩාට අවශ්‍ය ප්‍රතිකාර කලා, වාට්ටුවේ ඉන්නකොට ආපහු ෆිට් එකක් ආවේ නෑ.විශේෂඥ වෛද්‍යතුමා මේ රෝගියා බලලා ඊ ඊ ජී පරීක්ෂණයක් කරගන්න කියලා උපදෙස් දීලා  අයදුම්පතකුත් අත්සන් කරලා දුන්නා.

එදා දවස ගෙවිලා ගියා. හවස ලෙඩාව බලනකොටත් කිසි ප්‍රශ්නයක් නෑ, හොඳට කාලා බීලා ලෙඩා නිදා ගන්නත් ලෑස්ති වෙනවා.
වාට්ටුවේ වැඩ ටික ඉවර කරලා නිලනිවසට (කාමරයට ) ගියා, රෑ දහයට විතර මෙන්න ආපහු වාට්ටුවෙන් කතා කරනවා. මේ ලෙඩාට ෆිට් එකක් ඇවිත්. මගේ කාමර සගයා තමයි එදා ඔන් කෝල් (ඒ කියන්නේ ඇමතුමකදි වාට්ටුවට මුලින්ම වාර්තා කරන්න ඕනේ ) යාළුවා එක්ක මමත් ගියා ලෙඩා බලන්න. ෆිට් එකක් ඇවිත් තමයි. අදාල හදිසි ප්‍රතිකාරය දුන්නට පස්සේ වැඩේ හරි.

කතාව පටන් ගන්නේ ඊට ගොඩක් පස්සේ. පාන්දර තුනට විතර ආපහු මේ ලෙඩාට ෆිට් එකක් ඇවිත් , ඒක ලේසියෙන් නැවතිලා නෑ. බෙහෙත් වලට නැවතිලත් නෑ, ජේෂ්ඨ වෛද්‍ය නිළධාරි අයියත් ඇවිත් බැලුවා, හරි ගියේ නෑ, අන්තිමට විශේෂඥ වෛද්‍යතුමියටත් කතා කරන්න වුනා, ඒ උපදෙස් අනුව වැඩ කරලත් ෆිට් එක නැවතුනේ නෑ, අන්තිම පියවරට යන්න සිදුවුනා, ඒ තමා ලෙඩාව සිහි නැති කරලා කෘතිම ස්වසනය නලයක් මගින් දෙන්න, සමහරවිට ඔබ දැකලත් ඇති ඇම්බු බෑග් (Ambu) කියලා බෝලයක් වගේ එකක් මගින් කෘතිම ස්වසනය දෙනවා. බෙහෙත්  කීපයකුත් දිගටම යනවා, දැන් යන්තම් ෆිට් එක පාලනය වුනා. වැඩ කරන එකම මොනිටරයක්වත් නැතිව, ඕන කරන බෙහෙත් වාට්ටුවේ හරියට නැති හින්දා ඉස්පිරිතාලේ වාට්ටු ගනනේ ගිහින් ඉල්ලගෙන ඇවිත් හදිසි තත්වයක් පාලනය කරනවා කියන්නේ සෙල්ලමක් නෙවෙයි, කාඩියැක් මොනිටර් (Cardiac monitor) එහෙම හරියට වැඩ කරන්නේ නෑ, ඒවා සපයන්න ලොකු තැන් වලට උවමනාවකුත් නෑ, බොහෝම අඩුපාඩු මැද කාර්යමණ්ඩලයේ කැපවීම මත ලෙඩ්ඩු බේරෙනවා. ඉතින්
මෙහෙම බටයක් දාලා වාට්ටුවේ දිගටම කෘතිම ස්වසනය දිදී තියාගන්නත් බෑ, ඒකට දැඩි සත්කාර ඒකකයකට යවන්න ඕනේ යාන්ත්‍රිකව කෘතිම ස්වසනය දෙන්න.
විශේෂඥ වෛද්‍යතුමියත් කොහොම හරි පාන්දර 5.30 විතර වෙනකොට ආවා. දැන් හතර අතේ කතා කරනවා අයි සී යූ ඇඳක් හොයාගන්න. කොහොම හරි අන්තිමට නාවලපිටිය රෝහලේ ඉඩක් තියනවා කියලා හොයාගන්න පුළුවන් වුනා. පොඩි ප්‍රශ්නයක් නැත්තෙමත් නෑ. ඒ මොකද කියනවා නම් මේ ලෙඩාගේ සී ටී පරීක්ෂණයක් එහෙමත් කරන්න වෙනවා.එතකොට මහනුවර හරි පේරාදෙනියේ අයි සී යූ එකක හිටියා නම් වැඩේ ලේසී.

කොහොම හරි විශේෂඥ වෛද්‍යතුමියගේ කැපවීම මත අන්තිමට මහනුවර මහ රෝහලේ අයි සී යූ එකේ ඇඳක් හිස් කරලා ලබාගන්න පුළුවන් වුනා. දැන් ලෙඩාව නුවර ගෙනියන්න හදන්නේ. වෙලාව උදේ හය හමාර විතර ඇති.ලෙඩ්ඩු බලන්න නෑදෑයෝ එන වෙලාව. ලෙඩාගේ සැමියත් ලෙඩාව බලන්න ඇවිත්.මේ ලෙඩාගේ සැමියාගේ මූන බලන්න බෑ, මොකද කියනවා නම් දුක වගේම අවිනිශ්චිතතාවයකින් මූන පුරවාගෙන අහස උසට ලොකු බලාපොරොත්තුවකින් බිරිඳගේ ජීවිතය අපේ අතට බාරදීලා නිහඬව බලාගෙන ඉන්නවා. කොහොමහරි මේ ලෙඩාව ඊට පස්සේ ගිලන් රථයෙන් ගම්පොළ ඉඳලා මහනුවරට ගෙනියනවා. දිගටම කෘතිම ස්වසනය දෙන ගමන් තමයි යන්නේ.
ගිලන් රථය එළි දල්වාගෙන සයිරන් නාද කරගෙන යනවා. මග දිගට මිනිස්සුන්ගේ නොමිනිස් හැසිරීම් දැක්කම කෝපයක් ඇතිවෙන එක වලක්වන්න බෑ.පාරේ බහුතරයක් ත්‍රීවීල් කාරයන්ට නම් කිසි ගානක් නෑ.ඇම්බියුලන්ස් එකක් ලයිට් විතරක් දාගෙන යනවා කියන්නේ අමාරු ලෙඩෙක් ගෙනියනවා හැබැයි ගොඩාක්ම අමාරු නෑ ලොකූ හදිසියක් නෑ.සයිරන් එකත් දාගෙන යනවා කියන්නේ හොඳටම අමාරු ලෙඩෙක් ඉතාම හදිසි කියන එක.(අනික් තැන්වල කොහොමද දන්නේ නෑ, හැබයි ගම්පොල නම් ඇම්බියුලන්ස් රියදුරු මහතා ඒ යන වෛද්‍යවරයාගෙන් අහනවා සයිරන් එක දාන්න ඕනේද කියලා )දෙපාරක් හිතන්න එපා කොච්චර හදිසි වුනත් කමක් නෑ අයින් කරලා පාරේ ඉඩ දෙන්න. සමහරවිට ඔබ නොදැනුවත්වම ඒ ඇම්බියුලන්ස් එකේ යන්නේ ඔබේ ආදරණීයයෙක් වෙන්නත් පුළුවන්.
ඇම්බියුලන්ස් එකක් එනවා දැක දැකත් කහ ඉරෙන් ලතාවට පාර පනින මිනිස්සු, වෙට්ටු දාන ත්‍රීවිල් කාරයෝ වගේම සුපිරි ජීප් රථයක, නලා හඬවලත් ඉඩ නොදුන් කිසිදා රෝගී නොවෙන මිනිසාත් හැරුනම ඉඩ දුන්න හැමෝටම පින් දීලා අපි මහනුවරට ආවා.

මහනුවරට දැන් රෝගියාව ඇතුලත් කළා.මහනුවර හදිසි ප්‍රතිකාර ඒක්කයේදී රෝගියාව පරීක්ෂා කළා, හදිසි සී ටී පරීක්ෂණයක් හා ඊ ඊ ජී පරීක්ෂණයක් කරන්න සැලසුම් කළා. මෙතනත් පොඩි ප්‍රශ්නයක් තියනවා. ලෙඩාව අපි අරගෙන ගියා තමයි, දැන් මහනුවරින් බාරගෙන තියෙන්නේ, හැබැයි ලෙඩාව සීටී පරීක්ෂණයට ගෙනියන්න කවුරුත් නෑ. ඒකට මහනුවර රෝහල් කාර්යමණ්ඩලය එන්නේ නෑ. අපේ  කට්ටියටම ලෙඩාව මේ හැම තැනටම එක්ක යන්න වුනා. කෘතිම ස්වසනය දෙන ලෙඩෙක් තනියම යවන්නත් බෑ, හදිසියක් වුනොත් කියලා වෛද්‍යවරයෙකුත් යන්න ඕනේ.
කොහොම කොහොමහරි ඔය පරීක්ෂණ ඔක්කොම ඉවර කරලා අයි සී යූ එකට ලෙඩාව දානකොට දවල් එකොළහත් පහු වෙලා.පාන්දර ඉඳලා දඟලලා දඟලලා කොහොමහරි ලෙඩාඅගේ වැඩේ සාර්ථකව කරගන්න පුළුවන් වුනා. මෙතන කාර්යමණ්ඩලයෙන් නේවාසික වෛද්‍යවරයා වන මම විතරයි පාන්දර ඉඳලා ලෙඩා එක්ක ඉන්නේ, නර්ස් නෝනයි ඇටෙන්ඩන්ලා දෙන්නයි උදේ වැඩට ආව අය.
උදේ  පාන්දර ඉඳලා මේ ලෙඩා එක්ක ඔට්ටු වෙලා අන්තිමට අයි සී යූ එකට  නිරුපද්‍රිතව   ගෙනත් බාර දුන්නට පස්සේ මහන්සියයි බඩගින්නයි එක්ක එලියට එන්න හදනකොට මේ ලෙඩාගේ  ලඟ උදේ ඉඳන් හිටපු අක්කා මට කතා කළා.  "ඩොක්ටර් ගොඩක් පින් කරපු හැමදේටම, උදේ ඉඳලා මහන්සි වුනා, වතුර ටිකක්වත් නෑ නේද,යෝගට් එකක් තියනවා කන්න සර් " කියලා කිව්වා. ඒ වචන ටිකම ඇති බඩ පිරෙන්න. සමහර විට ඒක මේ ලෙඩාට ගෙනාව යෝගට් එක වෙන්න ඇති. මම ඒක එපා කියලා පින් දුන්නට ස්තූති කරලා, ඒ පින කලින් දවසේ නිදිමරාගෙන මේ ලෙඩාව බලපු මගේ මිතුරාටත් ජේශ්ඨ වෛද්‍ය නිලධාරී අයියාටත් , පාන්දරම ඇවිත් වැදගත් තීරණ ඉක්මනින් ගත් විශේෂඥ වෛද්‍යතුමියටත් අනුමෝදන් කරලා එන්න පිටත් වුනා.